Tanım ve Amacı:
- Küresel iklim diplomasisi, dünya genelindeki ülkelerin iklim değişikliği konusunda işbirliği yapma çabalarını içerir. Temel amacı, sera gazı emisyonlarını azaltmak, sürdürülebilir enerji kullanımını teşvik etmek ve iklim değişikliği etkileriyle başa çıkmak için uluslararası düzeyde ortak politika ve stratejiler oluşturmaktır.
1. BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC):
- 1992’de imzalanan UNFCCC, iklim değişikliği ile mücadele konusunda genel bir çerçeve oluşturur. Sözleşme, ülkeleri “ortak ama farklı sorumluluklar” temelinde hareket etmeye çağırır, yani gelişmiş ülkeler daha fazla sorumluluk almalıdır.
2. Kyoto Protokolü:
- 1997’de imzalanan Kyoto Protokolü, endüstriyel ülkelerin sera gazı emisyonlarını azaltma taahhüdü içerir. Ancak, protokol, gelişmekte olan ülkelerin bu taahhütlerden muaf tutulduğu ve bazı büyük emisyon üreten ülkelerin protokole katılmadığı için eleştirilmiştir.
3. Paris Anlaşması:
- 2015’te kabul edilen Paris Anlaşması, tüm ülkeleri iklim değişikliğiyle mücadelede ortak bir çerçevede bir araya getirir. Anlaşma, küresel ısınmayı 1.5°C ile sınırlama hedefini belirler ve ülkeleri kendi ulusal belirlenmiş katkılarını (Nationally Determined Contributions – NDCs) belirlemeye ve düzenli olarak gözden geçirmeye çağırır.
4. İklim Finansmanı:
- Gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliği ile mücadele etmelerine yardımcı olmak için finansman sağlama çabaları önemlidir. Gelişmiş ülkeler, “Gelişmiş Ülkelerin İklim Finansmanı” (GCF) ve “İklim Değişikliği ile Mücadele için Yeşil İklim Fonu” gibi mekanizmalar aracılığıyla finansman sağlar.
5. İklim Zirveleri ve Konferanslar:
- Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansları (COP), küresel iklim diplomasisinin ana platformlarıdır. Bu konferanslar, ülkelerin iklim değişikliği politikalarını ve taahhütlerini tartıştığı, yeni hedefler belirlediği ve işbirliği fırsatlarını değerlendirdiği önemli etkinliklerdir.
6. Teknoloji Transferi ve Kapasite Geliştirme:
- Küresel iklim diplomasisi, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliği ile mücadele etmelerini desteklemek amacıyla teknoloji transferi ve kapasite geliştirmeye odaklanır. Bu, sürdürülebilir enerji teknolojilerinin ve en iyi uygulamaların paylaşılmasını içerir.
7. Uzlaşma ve İnisiyatifler:
- Küresel iklim diplomasisi, çeşitli ülkeler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve yerel yönetimler arasında iklimle ilgili uzlaşma ve inisiyatiflerin oluşturulmasını teşvik eder. Bu, farklı sektörlerin ve paydaşların bir araya gelerek iklim değişikliğiyle mücadelede daha etkili olmalarını sağlar.
Küresel iklim diplomasisi, karmaşık ve sürekli evrilen bir süreçtir. Ancak, bu çabaların koordinasyonu ve etkili bir şekilde uygulanması, küresel ölçekte iklim değişikliğiyle mücadelede daha etkili olmamıza yardımcı olabilir.
